Không vi phạm, CSGT có được dừng xe để kiểm tra không?

Việc CSGT dừng xe để kiểm tra khi người tham gia giao thông không vi phạm luật giao thông đường bộ luôn là vấn đề gây nhiều tranh cãi trong thời gian vừa qua.

Nhiều người cho rằng CSGT chỉ được dừng xe khi phát hiện hành vi vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông. Tuy nhiên, trong thực tế, rất nhiều trường hợp CSGT vẫn yêu cầu dừng xe để kiểm tra ngay cả khi người tham gia giao thông không có hành vi vi phạm.

Vậy thực chất, CSGT có được dừng xe kiểm tra khi người tham gia giao thông không vi phạm hay không? Những quy định cụ thể nào cho phép CSGT được dừng xe kiểm tra trong trường hợp này?

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin chính xác, đầy đủ về các quy định của pháp luật liên quan đến việc CSGT dừng xe kiểm tra khi không vi phạm, giúp mọi người hiểu rõ hơn về thẩm quyền và trách nhiệm của CSGT, đồng thời nắm được những quyền lợi chính đáng của mình khi tham gia giao thông.

CSGT có được dừng xe kiểm tra khi người tham gia giao thông không vi phạm không?

Theo quy định tại Thông tư 32/2023/TT-BCA quy định về tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ, CSGT được dừng các phương tiện giao thông để kiểm soát khi có một trong các trường hợp sau:

• Phát hiện phương tiện hoặc người tham gia giao thông có dấu hiệu vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông.
• Thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo kế hoạch hoặc chuyên đề.
• Kiểm soát việc chấp hành các quy định về nồng độ cồn, chất ma túy.
• Xác minh vụ việc có liên quan đến trật tự, an toàn giao thông theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Như vậy, ngay cả khi người tham gia giao thông không có hành vi vi phạm, CSGT vẫn được dừng xe để kiểm tra trong các trường hợp thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát theo kế hoạch hoặc chuyên đề.

Điều này phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của CSGT trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Việc tuần tra, kiểm soát thường xuyên trên đường nhằm phát hiện, ngăn chặn kịp thời các vi phạm, giảm thiểu tai nạn giao thông. Do đó, CSGT được phép dừng xe kiểm tra ngay cả trong trường hợp người điều khiển phương tiện không vi phạm.

Tuy nhiên, khi dừng xe kiểm tra trong trường hợp này, CSGT vẫn phải tuân thủ đúng quy trình, thủ tục theo quy định, tránh gây khó khăn, phiền hà cho người tham gia giao thông.

Các trường hợp CSGT được dừng xe kiểm tra khi không vi phạm

Cụ thể, các trường hợp CSGT được dừng xe kiểm tra khi người tham gia giao thông không vi phạm bao gồm:

Thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát theo kế hoạch hoặc chuyên đề

• Căn cứ vào tình hình trật tự, an toàn giao thông tại địa bàn, Cục CSGT sẽ xây dựng kế hoạch tuần tra, kiểm soát theo chuyên đề cụ thể.
• Trên cơ sở đó, CSGT sẽ tiến hành tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo kế hoạch hoặc chuyên đề. Trong quá trình tuần tra, CSGT được dừng các phương tiện để kiểm tra ngay cả khi không phát hiện dấu hiệu vi phạm.
• Một số chuyên đề thường gặp như: Kiểm soát tải trọng phương tiện, kiểm soát kích thước thùng hàng, kiểm tra độ khói mù, kiểm tra giấy phép lái xe, kiểm tra điều kiện an toàn kỹ thuật của xe.

Kiểm tra tình trạng sử dụng rượu bia, chất ma túy

• CSGT được dừng phương tiện để kiểm tra xem người lái có sử dụng rượu, bia vượt quá nồng độ cho phép hay sử dụng chất ma túy hay không.
• Việc kiểm tra này được thực hiện ngẫu nhiên trên các tuyến đường, không nhất thiết phải phát hiện dấu hiệu vi phạm.

Xác minh vụ việc theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền

• Khi có yêu cầu từ Viện Kiểm sát, Tòa án hoặc các cơ quan chức năng khác về việc xác minh một vụ việc liên quan đến trật tự, an toàn giao thông, CSGT sẽ tiến hành xác minh.
• Lúc này, CSGT được dừng xe để kiểm tra, xác minh các thông tin phục vụ công tác điều tra, xử lý vụ việc mà không cần phát hiện dấu hiệu vi phạm.

Như vậy, người tham gia giao thông cần lưu ý, khi được CSGT ra tín hiệu dừng xe để kiểm tra trong trường hợp không vi phạm, cần hợp tác, chấp hành để CSGT hoàn thành nhiệm vụ chính đáng của mình.

Tuy nhiên, người điều khiển phương tiện vẫn có quyền yêu cầu CSGT giải thích lý do dừng xe, kiểm tra giấy tờ theo quy định nếu thấy chưa rõ ràng, hợp lý.

Quy trình CSGT dừng xe, kiểm tra khi không vi phạm

Khi dừng xe để kiểm tra trong trường hợp người tham gia giao thông không vi phạm, CSGT phải tuân thủ đúng quy định về quy trình như sau:

Bước 1: Ra tín hiệu dừng xe

• Sử dụng công cụ, phương tiện để ra hiệu lệnh dừng xe rõ ràng, kịp thời.
• Đứng ở vị trí đúng quy định, đảm bảo an toàn giao thông.

Bước 2: Kiểm tra giấy tờ của người điều khiển phương tiện

• Yêu cầu xuất trình giấy phép lái xe, đăng ký xe và các giấy tờ liên quan khác.
• Giải thích lý do dừng xe, kiểm tra giấy tờ.

Bước 3: Tiến hành kiểm tra theo chuyên đề

• Kiểm tra tải trọng, kích thước thùng xe, độ khói mù,… hoặc kiểm tra nồng độ cồn, ma túy tùy theo mục đích cụ thể.
• Giải thích cho người điều khiển phương tiện về lý do kiểm tra.

Bước 4: Kết thúc kiểm tra, hoàn trả giấy tờ

• Nếu không phát hiện vi phạm, CSGT sẽ trả lại giấy tờ và cho phép đi tiếp.
• Cảm ơn và xin lỗi vì đã làm mất thời gian của người tham gia giao thông.

Bước 5: Ghi chép thông tin vào biên bản kiểm soát

• • Ghi đầy đủ thông tin về lý do kiểm tra, đối tượng, thời gian, địa điểm kiểm tra.
  • Lưu trữ biên bản kiểm soát theo quy định.

Như vậy, khi thực hiện kiểm tra, CSGT phải minh bạch lý do, đảm bảo thủ tục, giấy tờ và thái độ chuẩn mực, lịch sự, tránh gây phiền hà cho người dân.

Các vi phạm thường gặp của CSGT khi dừng xe kiểm tra

Mặc dù được pháp luật cho phép dừng xe kiểm tra trong một số trường hợp nhất định, tuy nhiên trong thực tế, một số CSGT vẫn mắc phải các vi phạm thường gặp sau:

• Không giải thích rõ ràng lý do và căn cứ pháp lý để dừng xe kiểm tra. Việc này gây khó hiểu, hoang mang cho người tham gia giao thông.
• Yêu cầu kiểm tra nhiều loại giấy tờ không cần thiết, vượt quá thẩm quyền cho phép của CSGT.
• Kiểm tra giấy tờ, phương tiện quá lâu mà không có lý do chính đáng.
• Thiếu tôn trọng, không lịch sự, thiếu nhã nhặn trong giao tiếp, ứng xử với người vi phạm.
• Gây phiền hà, sách nhiễu đối với người vi phạm như dừng xe quá lâu mà không có lý do.
• Không cung cấp tên, chức vụ, đơn vị công tác khi người vi phạm yêu cầu.
• Cố tình gây khó dễ, làm nhục người vi phạm.

Quyền của người tham gia giao thông khi bị CSGT dừng xe kiểm tra

Khi bị CSGT dừng xe để kiểm tra trong trường hợp không vi phạm, người tham gia giao thông có các quyền sau:

• Được CSGT giải thích rõ ràng lý do yêu cầu dừng xe, kiểm tra giấy tờ.
• Yêu cầu CSGT xuất trình thẻ ngành, đeo phù hiệu để chứng minh danh tính.
• Chỉ xuất trình những giấy tờ theo yêu cầu đúng quy định của CSGT.
• Yêu cầu CSGT giải thích cụ thể lý do kiểm tra hành chính nếu cho rằng không cần thiết.
• Từ chối việc kiểm tra nếu CSGT không xuất trình lệnh kiểm tra bằng văn bản của cấp có thẩm quyền.
• Được CSGT đối xử lịch sự, nhã nhặn trong suốt quá trình kiểm tra.
• Khiếu nại lên cấp trên của CSGT hoặc cơ quan chức năng nếu bị CSGT đối xử thiếu lịch sự, có hành vi nhũng nhiễu, gây phiền hà.
• Được bồi thường thiệt hại nếu bị thiệt hại do CSGT dừng xe trái pháp luật.

Như vậy, người tham gia giao thông cần nắm rõ quyền lợi chính đáng của mình để hợp tác tốt với CSGT, đồng thời bảo vệ quyền lợi khi cần thiết.

Xử lý CSGT dừng xe trái quy định ra sao?

Trường hợp CSGT dừng xe kiểm tra khi người điều khiển phương tiện không vi phạm mà không đúng thẩm quyền, không có lý do chính đáng hoặc có hành vi cố ý gây khó khăn, phiền hà cho người dân thì tùy theo mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự như sau:

• Nhắc nhở, phê bình: Áp dụng đối với vi phạm lần đầu nhẹ như thiếu tôn trọng, thiếu lịch sự với người dân.
• Khiển trách: Áp dụng với vi phạm có tính chất nhẹ, hậu quả không nghiêm trọng.
• Cảnh cáo, cách chức: Áp dụng với vi phạm có tính chất và hậu quả nghiêm trọng hơn.
• Buộc thôi việc: Áp dụng đối với vi phạm lặp đi lặp lại nhiều lần hoặc vi phạm nghiêm trọng nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
• Truy cứu trách nhiệm hình sự: Áp dụng đối với hành vi vi phạm nghiêm trọng, có dấu hiệu tội phạm như “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ”.

Như vậy, mức độ xử lý tương ứng với tính chất, mức độ vi phạm của CSGT. Việc xử lý kịp thời, nghiêm minh sẽ răn đe, phòng ngừa những hành vi vi phạm tương tự trong tương lai.

Khiếu nại trong trường hợp bị CSGT dừng xe sai quy định

Khi bị CSGT yêu cầu dừng xe kiểm tra nhưng không đúng quy định, người tham gia giao thông có quyền khiếu nại để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Cụ thể:

• Bước 1: Yêu cầu CSGT giải thích lý do dừng xe, kiểm tra giấy tờ. Đồng thời ghi nhớ rõ thời gian, địa điểm, tình huống vi phạm của CSGT.
• Bước 2: Xin thông tin về nhân thân CSGT (số hiệu, đơn vị công tác) để phục vụ việc khiếu nại.
• Bước 3: Nộp đơn khiếu nại trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu điện đến cơ quan công an cấp trên trực tiếp của CSGT.
• Bước 4: Cung cấp các bằng chứng liên quan như biên bản vi phạm (nếu có), video, hình ảnh ghi lại sự việc, lời khai nhân chứng….
• Bước 5: Theo dõi, đôn đốc việc giải quyết khiếu nại của cơ quan chức năng.

Việc khiếu nại kịp thời sẽ giúp xử lý nghiêm những CSGT có hành vi sai trái, đồng thời ngăn chặn tình trạng vi phạm tương tự trong tương lai.

Kết luận

• CSGT được phép dừng xe để kiểm tra ngay cả trong trường hợp người tham gia giao thông không vi phạm, nhưng phải đảm bảo các trường hợp được pháp luật quy định.
• Trong quá trình kiểm tra, CSGT phải minh bạch lý do, đúng quy trình, đảm bảo thủ tục và thái độ chuẩn mực.
• Người tham gia giao thông cần hợp tác nhưng vẫn có quyền yêu cầu CSGT giải thích cũng như khiếu nại nếu xét thấy việc kiểm tra không đúng quy định.
• Cần xử lý nghiêm CSGT nếu có hành vi trái quy định khi dừng xe kiểm tra để bảo đảm quyền lợi cho người dân.

Như vậy, với những thông tin trên đây hy vọng sẽ giúp mọi người nắm rõ hơn quy định về việc CSGT được phép dừng xe kiểm tra như thế nào khi người tham gia giao thông không vi phạm. Điều này góp phần xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, hợp tác giữa người dân và CSGT, cùng nhau bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.

Câu hỏi thường gặp

CSGT có được dừng xe để kiểm tra hành chính khi tôi không vi phạm luật giao thông không?

Đúng, CSGT vẫn được dừng xe để kiểm tra hành chính ngay cả khi bạn không vi phạm giao thông, nhưng phải đảm bảo trong các trường hợp như: thực hiện nhiệm vụ tuần tra theo kế hoạch, chuyên đề; kiểm tra nồng độ cồn/ma túy; hoặc xác minh vụ việc theo yêu cầu cơ quan chức năng.

Tôi phải xuất trình giấy tờ gì khi bị CSGT dừng xe kiểm tra tại chỗ?

Khi được yêu cầu dừng xe để kiểm tra, bạn chỉ cần xuất trình giấy tờ theo yêu cầu của CSGT như: giấy phép lái xe, đăng ký xe và các giấy tờ liên quan khác. Không nhất thiết phải xuất trình tất cả các loại giấy tờ.

Tôi có quyền ghi âm, ghi hình CSGT khi bị dừng xe không?

Được, bạn có quyền sử dụng các thiết bị ghi âm, ghi hình để ghi lại hiện trường khi CSGT dừng xe, nhưng phải thông báo và được sự đồng ý của CSGT. Video, băng ghi âm có thể là bằng chứng quan trọng nếu bạn khiếu nại sau này.

Tôi bị CSGT dừng xe kiểm tra liên tục 2 lần trong ngày có được không?

Không được. Trừ một số trường hợp đặc biệt, cơ quan chức năng không được dừng xe kiểm tra đối với một phương tiện quá 2 lần trong ngày nếu lần kiểm tra trước đó không phát hiện vi phạm.

Tôi không chấp hành hiệu lệnh dừng xe kiểm tra của CSGT khi không vi phạm thì có vi phạm gì không?

Việc không chấp hành hiệu lệnh dừng xe kiểm tra của CSGT đã vi phạm Điểm a Khoản 2 Điều 21 Nghị định 100/2019/NĐ-CP. Mức xử phạt là từ 800.000 đồng đến 1.200.000 đồng.

Nguồn: Xe Cộ 24/7