Xe không giấy tờ: Nguyên nhân, rủi ro & cách xử lý khi mua, bán

Tác giả: Lê Huy Hoàng – Chủ sở hữu trang Xe Cộ 24/7

Xe không giấy tờ đang trở thành vấn nạn phổ biến, tiềm ẩn nhiều rủi ro khi mua bán và sử dụng. Đa số xe không giấy tờ đều có nguồn gốc không rõ ràng, thậm chí là tài sản do phạm tội mà có. Do đó, các chủ thể liên quan cần nắm rõ các quy định xử lý để hạn chế rủi ro pháp lý.

Bài viết dưới đây Với mong muốn góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân, bài viết sẽ cung cấp những thông tin hữu ích xoay quanh tình trạng xe không giấy tờ trên thị trường hiện nay.

Xe không giấy tờ là gì?

Xe không giấy tờ là các phương tiện giao thông đường bộ như ô tô, xe máy tham gia giao thông nhưng không có đầy đủ các loại giấy tờ theo quy định của pháp luật.

Cụ thể, xe không giấy tờ thường thiếu một hoặc nhiều loại giấy tờ sau:

• Giấy đăng ký xe

• Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường

• Giấy phép lái xe (đối với người điều khiển phương tiện)

• Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự

• Các giấy tờ liên quan khác như hóa đơn, chứng từ nguồn gốc xe…

Việc điều khiển, mua bán xe không giấy tờ là hành vi vi phạm pháp luật, có thể bị xử lý theo quy định.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng xe không giấy tờ

Tình trạng xe không giấy tờ ngày càng gia tăng trên thị trường có thể do các nguyên nhân chính sau:

Xe nhập lậu

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng xe không giấy tờ. Xe nhập lậu không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng nên hoàn toàn không có giấy tờ hợp pháp.

Mua bán, sang tên xe không đúng quy định

Một số trường hợp mua bán xe cũ nhưng không làm thủ tục sang tên đúng cách hoặc mua bán “chợ đen” dẫn đến xe không có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp.

Xe bị mất giấy tờ nhưng chưa làm lại

Một số trường hợp xe bị mất giấy tờ do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng chủ xe chưa làm lại dẫn đến tình trạng thiếu giấy tờ khi lưu thông.

Xe hết hạn sử dụng nhưng vẫn lưu hành

Khi hết hạn đăng kiểm, bảo hiểm, hoặc hết niên hạn sử dụng nhưng chủ xe vẫn điều khiển xe trái phép cũng dẫn đến tình trạng thiếu giấy tờ.

Mua phải xe do phạm tội mà có

Một số trường hợp người mua không hiểu biết, mua phải những chiếc xe đã bị trộm cắp hoặc có nguồn gốc phạm tội dẫn đến không có giấy tờ hợp lệ.

Như vậy, xe không giấy tờ thường xuất phát từ nguồn gốc không rõ ràng, vi phạm pháp luật, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người mua cũng như người bán.

Các rủi ro khi mua bán, sử dụng xe không giấy tờ

Khi tham gia mua bán, sử dụng xe không giấy tờ, các bên liên quan sẽ phải đối mặt với các rủi ro, hậu quả nghiêm trọng sau:

Bị xử lý hình sự

Tùy vào mức độ vi phạm, người liên quan đến xe không giấy tờ có thể bị xử lý hình sự về các tội danh như: Mua bán tài sản do người khác phạm tội mà có; Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có; Tàng trữ, sử dụng tài sản do người khác phạm tội mà có…

Bị tịch thu phương tiện

Theo Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, xe không có giấy đăng ký xe, giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường bị tạm giữ ngay tại chỗ. Xe sẽ bị tịch thu nếu chủ phương tiện không có mặt hoặc vi phạm nhiều lần.

Mất quyền lợi khi xảy ra tai nạn

Khi xảy ra tai nạn giao thông, nếu xe không có bảo hiểm, giấy tờ không hợp lệ sẽ khó khăn trong việc bồi thường, giải quyết. Người điều khiển, chủ xe sẽ mất quyền lợi và phải tự chịu hoàn toàn thiệt hại.

Mất nhiều thời gian, công sức để xử lý

Khi bị phát hiện xe không giấy tờ, chủ phương tiện sẽ mất rất nhiều thời gian và công sức để giải quyết với cơ quan chức năng, cũng như làm lại toàn bộ giấy tờ.

Do đó, việc sử dụng xe đúng quy định sẽ giúp chủ xe tránh được những rắc rối trên.

Hướng dẫn cách nhận biết xe không giấy tờ

Để tránh mua phải xe không giấy tờ, người mua cần lưu ý nhận biết qua các dấu hiệu sau:

• Giá bán rất rẻ, thấp hơn nhiều so với giá thị trường.

• Không xuất trình được giấy tờ đầy đủ khi yêu cầu.

• Không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ xe.

• Số khung, số máy bị xóa mờ, khắc vạch nguệch ngoạc.

• Xe có dấu hiệu bị thay đổi màu sơn, logo…

• Người bán không rõ ràng về nguồn gốc xe, thông tin chủ cũ…

Khi phát hiện dấu hiệu trên, người mua nên từ chối giao dịch hoặc yêu cầu bên bán cung cấp giấy tờ, làm rõ nguồn gốc trước khi quyết định. Đây là cách để hạn chế rủi ro mua phải xe “dính” nguồn gốc bất hợp pháp.

Mức xử phạt vi phạm liên quan đến xe không giấy tờ

Theo quy định tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP, mức xử phạt đối với các vi phạm liên quan đến xe không giấy tờ như sau:

• Phạt tiền 800.000 – 1 triệu đồng với lỗi không có giấy đăng ký xe.

• Phạt tiền 6 – 8 triệu đồng với lỗi không có giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật.

• Phạt từ 100.000 – 200.000 đồng với lỗi không mang theo giấy đăng ký xe khi điều khiển phương tiện.

• Ngoài bị phạt tiền, người vi phạm còn bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 1-3 tháng. Đối với trường hợp vi phạm nhiều lần thì bị tịch thu phương tiện.

Như vậy, mức xử phạt đối với xe không giấy tờ rất nặng nề. Do đó, người vi phạm cần nhanh chóng khắc phục để tránh bị xử lý đến mức cao nhất.

Cách xử lý khi bị cơ quan chức năng bắt giữ xe không giấy tờ

Trường hợp bị cảnh sát giao thông hoặc các cơ quan chức năng bắt giữ xe không giấy tờ, người vi phạm cần làm theo các bước sau:

• Yêu cầu cơ quan chức năng lập biên bản vi phạm, ghi nhận vụ việc.

• Chấp hành việc tạm giữ phương tiện theo thời hạn quy định.

• Chuẩn bị giấy tờ tùy thân và các giấy tờ liên quan để làm việc với cơ quan chức năng.

• Cung cấp thông tin về nguồn gốc xe và làm cam kết về trách nhiệm của mình.

• Nhanh chóng làm thủ tục xin cấp lại giấy đăng ký, giấy kiểm định… cho xe.

• Chủ động nộp phạt vi phạm và làm đầy đủ thủ tục để được nhận lại xe sau thời hạn tạm giữ.

Khi có thái độ hợp tác, chủ xe sẽ được xem xét giảm nhẹ mức xử phạt. Đây cũng chính là cách để giảm thiểu tổn thất, thiệt hại có thể xảy ra.

Hướng dẫn cách làm giấy tờ cho xe không giấy tờ

Để làm giấy tờ cho xe không giấy tờ, chủ xe cần lưu ý các bước sau:

• Bước 1: Liên hệ Công an địa phương nơi cư trú hoặc nơi mua xe để trình báo về xe không giấy tờ.

• Bước 2: Cung cấp các thông tin về nguồn gốc xe như hợp đồng mua bán, phiếu thu tiền (nếu có)…để chứng minh nguồn gốc hợp pháp của xe.

• Bước 3: Cán bộ công an sẽ kiểm tra, xác minh thông tin về xe và người mua.

• Bước 4: Nộp đầy đủ các loại phí, lệ phí để được cấp lại giấy đăng ký, biển số xe theo quy định.

• Bước 5: Đưa xe đi kiểm định và làm đầy đủ thủ tục về giấy tờ xe theo yêu cầu.

Nếu nguồn gốc xe không rõ ràng, cơ quan chức năng sẽ từ chối cấp lại giấy tờ. Vì vậy, người dân cần hết sức cẩn trọng, tránh mua bán xe không giấy tờ để tránh vi phạm pháp luật.

Mua bán xe không giấy tờ có được không?

Theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành, mua bán xe không giấy tờ là hành vi bất hợp pháp.

Cụ thể, Điều 323 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định, người nào mua, bán trái phép tài sản mà biết rõ là tài sản do người khác phạm tội mà có thì bị phạt tiền từ 20 – 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Ngoài ra, mua bán xe không giấy tờ còn có thể bị xử lý thêm về hành vi vi phạm quy định về đăng ký, đăng kiểm phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.

Do đó, để đảm bảo an toàn pháp lý, người dân không nên tham gia mua bán các phương tiện không giấy tờ, nguồn gốc không rõ ràng.

Câu hỏi thường gặp

Dưới đây là một số câu hỏi được nhiều người quan tâm liên quan đến vấn đề xe không giấy tờ:

Xe không giấy tờ là gì?

Xe không giấy tờ là xe không có đầy đủ các loại giấy tờ theo quy định khi tham gia giao thông.

Hậu quả của việc điều khiển xe không giấy tờ là gì?

Hậu quả là bị phạt tiền cao, tước bằng lái, thậm chí tịch thu xe. Có thể bị xử lý hình sự tùy mức độ.

Có nên mua xe không giấy tờ không?

Không nên mua xe không rõ nguồn gốc, không giấy tờ để tránh vi phạm pháp luật.

Xử lý như thế nào khi bị công an bắt giữ xe không giấy tờ?

Cần chấp hành việc xử lý, nhanh chóng làm lại giấy tờ để được nhận lại xe. Không nên chống đối.

Có cách nào để làm lại giấy tờ cho xe không giấy tờ không?

Có thể làm lại được nếu chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của xe. Tuy nhiên, tùy từng trường hợp cụ thể mà cơ quan chức năng sẽ xem xét.

Như vậy, để đảm bảo an toàn, người dân không nên tham gia mua bán, sử dụng xe không rõ nguồn gốc, thiếu giấy tờ.

Trên đây là những chia sẻ hữu ích xoay quanh vấn đề xe không giấy tờ hiện nay. Hy vọng bài viết giúp nâng cao hiểu biết pháp luật và ý thức chấp hành của người dân khi tham gia giao thông.